Materiały termoplastyczne – ogólna charakterystyka
Współczesna protetyka stomatologiczna dysponuje szeroką gamą materiałów, które można wykorzystać w rehabilitacji układu stomatognatycznego. Do stosowanych w protetyce tworzyw termoplastycznych zalicza się: acetale (POM), nylony (PA), żywice winylowe oraz tworzywa akrylopolimerowe (PMMA)
Tworzywo acetalowe to termoplastyczny polimer o strukturze krystalicznej, pozbawiony monomeru resztkowego i stanowiący produkt polimeryzacji formaldehydu. Odznacza się wysoką odpornością na ścieranie, wytrzymałością mechaniczną, doskonałą rozciągliwością i sprężystością, a także niskim przewodnictwem cieplnym oraz odpowiednią sztywnością trzonów wykonywanych protez. Materiał ten występuje w wielu kolorach i odcieniach.
Te bardzo elastyczne klamry mogą być osadzone w głębokim podcięciu, co nie jest możliwe z użyciem metalowych klamer oferują większą estetykę i występują we wszystkich odcieniach Vita, mogą też być dodawane do istniejących protez.
Zalety protez z acetalu:
- Są lekkie i elastyczne
- Mogą mieć ograniczony zasięg
- Wysoka odporność na ścieranie
- Doskonała wytrzymałość na rozciąganie i uderzenia
- Nie chłoną wody
- Niska przewodność cieplna i sztywność
- Niealergiczne, nietoksyczne
- Klamry i ciernie mogą być w kolorze zębów
Tworzywo nylonowe jest kolejnym materiałem z grupy termoplastów. Jest to syntetyczny poliamid, powstający na drodze polikondensacji kwasu adypinowego i heksametylenodiaminy. Ma on formę włókien. Związki na bazie nylonów nie przechodzą procesu polimeryzacji, gdyż nie mają w swoim składzie żywic polimetakrylanowych, dzięki czemu nie występuje zjawisko uwalniania monomeru resztkowego – produktu niekompletnej polimeryzacji. Nie zawierają też toksycznych substancji, które mogłyby działać alergizująco lub drażniąco na tkanki jamy ustnej.
Zalety protez z nylonu:
- Zajmują mało miejsca w jamie ustnej
- Posiadają lepsze utrzymanie i nie spadają
- Są przyjazne alergikom
- Mają estetyczne klamry w kolorze dziąseł
- Są przezierne i lepiej współgrają z naturalną śluzówką pacjenta
- Wysoko elastyczne
- Łatwa adaptacja protezy przez pacjenta
Żywica poliwinylowa (polimer winylowy) jest substancją wielkocząsteczkową, mieszanką kopolimerów octanu winylu i etylenu, otrzymywaną przez polimeryzację monomerów winylowych. Polimery te są zaliczane do materiałów termoplastycznych, przetwarzanych metodą wtrysku bądź tłoczenia na gorąco. W zależności od proporcji składników winylu można otrzymać materiał lekko przezroczysty bądź nieprzezroczysty. Żywica ta występuje w wielu kolorach. Cechuje ją bardzo niska absorpcja wody, co wpływa korzystnie na stabilność koloru, a także zapobiega kumulacji drobnoustrojów. Zaletą materiału winylowego jest również doskonała odporność na działanie kwasów, dzięki czemu nie ulega szybkiemu uszkodzeniu.
Zalety:
- Sprawdzają się jako szyny dla sportowców
- Niska absorpcja płynów
- Wysoka odporność na kwasy
- Dobra stabilność koloru
- Brak skurczu polimeryzacyjnego
Akrylopolimer (PMMA), zwany też szkłem akrylowym, jest polimerem, którego głównym składnikiem jest polimetakrylan metylu. Jego główną zaletą jest ograniczenie występującego podczas polimeryzacji skurczu do 0,02%, dzięki czemu proteza idealnie odwzorowuje pole protetyczne oraz wpływa na utrzymanie uzupełnienia na podłożu. Materiał ten jest biozgodny, a jego zastosowanie w medycynie było następstwem przypadku. W czasie II wojny światowej materiał ten wykorzystywano do budowy kokpitów samolotowych. Stwierdzono, że odłamki tego materiału znalezione w gałkach ocznych pilotów, którzy doznali urazów, nie spowodowały u nich żadnych zmian zapalnych. Doświadczenia te były impulsem do późniejszych prac nad tym materiałem i jego obecnym zastosowaniem w medycynie i stomatologii.
Zalety:
- Minimalny skurcz poniżej 0,02%
- Łączy się z akrylem mechanicznie i chemicznie
- Bardzo niska zawartość monomeru resztkowego
- Niska absorpcja wody
- Wysoka stabilność koloru
- Duża wytrzymałość nawet przy cienkich elementach
